Cashen op de huizenmarkt….maar heb je er wat aan?
Eigen Huis Goudmijn?
Nogal wat ouderen met een koophuis wonen in een pot met geld. Hun hypotheek is (grotendeels) afbetaald en vaak is er ook een aardige overwaarde. Met de stijgende huizenprijzen groeit de verleiding om te verkopen. Zeker als de huidige woning niet zo seniorproof is. “Cashen is leuk. Maar pas op: dat is maar één kant van de medaille.”
De woning met bedrijfsruimte van Ad Aarts (72) in Prinsenbeek, bij Breda, staat nog niet te koop. Dat is een kwestie van tijd. “Nu zijn mijn vrouw en ik nog fit. Ik kan zelf nog de ladder op. Maar het moment dat we deze woning gaan verkopen, gaat wel komen. Je weet op deze leeftijd niet wat er gebeurt met je gezondheid.” Aarts verwacht een aardige klapper te kunnen maken bij verkoop, zeker nu met de stijgende huizenprijzen. Het woonhuis, een mooi pand uit 1938, meet bijna zeshonderd vierkante meter. Het bedrijfspand ernaast, waar hij tot zijn pensioen 35 jaar een wijnhandel runde, telt nog eens ruim 140 vierkante meter. “En dat alles praktisch hypotheekvrij
GELD OVERHOUDEN
De voormalig wijnhandelaar is een van de vele oudere huiseigenaren die ‘op de wip zitten’, zegt de Amsterdamse makelaar Sven Heinen. “Veel ouderen hebben een groot pand dat na jaren bewoning is afbetaald. Ze willen vaak een andere woning die minder onderhoud vergt, een lift heeft, gelijkvloers en rolstoelvriendelijk.” De cash die lonkt is een extra trigger om verkoop te overwegen, ziet ook Elly Teunissen van 50PLUSmakelaar in Tilburg, lid van een groeiend legertje seniorenmakelaars. “Mensen hopen geld vrij te spelen voor zorg, ze willen misschien nog een keer een grote reis maken of ze hopen geld over te houden om aan de kinderen en kleinkinderen te kunnen geven.”
TEKORT AAN BETAALBARE WONINGEN
Probleem is echter dat de booming woningmarkt op veel plaatsen niet alleen zorgt voor hoge verkoopprijzen, maar tevens voor een groot tekort aan betaalbare woningen, ook voor senioren. Heinen: “Er zijn in Amsterdam wel hele dure serviceflats à 10.000 euro per vierkante meter. Maar dat kunnen de meeste ouderen niet betalen, ook al verkopen ze hun huis goed.” Maar als zich die gelegenheid wel voordoet, kan dat de reden zijn om als de drommel het huis te verkopen. In Tilburg is onlangs het luxe seniorencomplex Leyhoeve verrezen, met onder meer restaurants, zwembad en café. De 285 appartementen waren snel verhuurd. Makelaar Teunissen: “En dat met prijzen die gaan tot 2.500 euro per maand.”
LAAT U NIET GEK MAKEN
Ouderenbond ANBO krijgt de nodige vragen van senioren die willen weten of ook zij er goed aan doen om te cashen op de woningmarkt. Alex van Scherpenzeel, belangenbehartiger financiën bij de bond, adviseert oudere huiseigenaren om zich vooral niet gek te laten maken door het vooruitzicht van misschien wel een paar ton op hun bankrekening. “Cashen is leuk. Maar pas op: dat is maar één kant van de medaille. Als je geen nieuwe woning koopt, zit je bij huur zo maar aan duizend euro per maand. En omdat je vermogen hebt door de verkoop van je huis, kom je niet in aanmerking voor allerlei voordelige regelingen van overheid en gemeente.”
HUIS VERKOPEN EN TERUGHUREN
Sinds de crisis is het voor ouderen moeilijker geworden om een extra hypotheek op hun huis te nemen. Senioren zoeken daarom naar andere mogelijkheden om opgebouwde woningwaarde te verzilveren. Bijvoorbeeld door hun huis te verkopen aan een investeerder en de woning vervolgens terug te huren.Een van de aanbieders van een dergelijke ‘sale & lease back’-constructie is Lommerhuizen BV, dat onder andere samenwerkt met de Vereniging Eigen Huis. Volgens Wim Bredewoud, directeur van Lommerhuizen, is de belangstelling enorm. “We hebben op dit moment 1.250 wachtenden, van wie de overgrote meerderheid ouderen.” Als grove indicatie van de mogelijkheden neemt hij een woning die op 200.000 euro wordt getaxeerd. Lommerhuizen betaalt daarvoor 180.000 euro. De koper krijgt daarvan 100.000 euro overgemaakt naar zijn bankrekening. Voor de rest van de koopsom mag de koper tien jaar lang in het huis blijven wonen. Bij verkoop krijgt hij de helft van een eventuele overwaarde.
COWBOYS IN DE MARKT
De ANBO is kritisch over verkoop en terughuur. Van Scherpenzeel: “Tussen de aanbieders zitten ook cowboys. Fijn dat je in je huis kunt blijven wonen, met een flinke som geld in handen. Maar bemiddelaars strijken een flink deel van de waarde op. En is na een aantal jaren het geld op en de huur niet meer te betalen, dan moet je mogelijk je huis uit.” Bredewoud van Lommerhuizen is bekend met de scepsis. “Er zijn inderdaad cowboys in deze markt. Daar hebben wij ook last van. Maar feit is wel dat wij mensen in situaties helpen waar de gewone banken niet thuis geven.”
HUIS OPSPLITSEN
Er zijn ook andere opties, weet makelaar Heinen. In Amsterdam-Zuid ging een oudere eigenaar van een groot pand in zee met een projectontwikkelaar. Samen splitsten ze het pand in vier woningen en maakten die stuk voor stuk seniorproof. Het geheel kon worden bekostigd door verkoop van drie woningen. Volgens Heinen kon de aanvankelijke eigenaar zo op zijn vertrouwde plek blijven wonen, in een kleinere, aangepaste woning. Daarnaast hebben de eigenaar en de projectontwikkelaar er ook nog aan verdiend en hebben drie andere senioren nu een gelijkvloerse, levensloopbestendige woning, met lift.
SLIM PLAN
Ad Aarts houdt het simpeler. Hij wil na verkoop kleiner gaan wonen, in een seniorproof patiowoning die goedkoper is dan zijn huidige onroerend goed. En dat is volgens veel deskundigen een slim plan. Want zo krijgt deze gepensioneerde een flinke som cash op de bank en kan hij in zijn eigen dorp blijven wonen met meer comfort en minder onderhoud.
Verzilveren huis
KARIN PIETERS AT HAAR HUIS OP
De Gooise woning van Karin Pieters* (59) had een waarde van € 205.000 en was hypotheekvrij toen ze hem in 2013 aan investeerder Lommerhuizen verkocht. Ze kreeg een ton op de bank en mocht tot 2021 in de woning blijven wonen, vrij van huur, want die was met de deal voor acht jaar afgekocht. “Ik had het geld nodig. Door mantelzorg voor mijn ouders kon ik minder werken en dus ook minder verdienen”, zegt de zelfstandig onderneemster. Na zakelijke tegenvallers kreeg ze van Lommerhuizen nog een halve ton aan cash. Maar in ruil daarvoor moest ze wel huur betalen: iets meer dan duizend euro per maand. Inmiddels is al het geld op. Nu zit Karin midden in een verhuizing naar een sociale huurwoning, omdat ze de maandlasten voor de woning die tot een paar jaar terug helemaal van haar was, niet meer kan ophoesten. “Ja, ik heb mijn huis opgesoupeerd. Maar ik kijk er tevreden op terug. In mijn situatie was het een goede oplossing. Ik heb er tijd door kunnen kopen en een poos van kunnen leven.”
De kans is overigens aanzienlijk dat Karin nog een meevaller krijgt bij verkoop van haar woning: het merendeel van de overwaarde. Door de gestegen huizenprijzen krijgt ze volgens Lommerhuizen een bedrag van zo’n € 30.000.
* Karin Pieters wilde niet met haar echte naam in MAX Magazine.
JAAP ROELANTS:
‘Het is een heel persoonlijke keuze’ Financieel columnist Jaap Roelants adviseert oudere huiseigenaren om goed na te denken over de verkoop van hun woning voor het geld. “Het is een heel persoonlijke keuze, die vaak om veel meer draait. Natuurlijk kun je bijvoorbeeld gaan huren. Maar een beetje goed huis voor een senior kost dan per maand al gauw duizend euro. Dat is in veel gevallen meer dan wat ouderen aan hypotheek betalen, als ze die al hebben. Bovendien is het maar de vraag of je kunt verhuizen naar een plek waar je een netwerk van mensen hebt, iets wat belangrijk is om op terug te kunnen vallen naarmate je ouder wordt.
Maar goed, als jij in Amsterdam de hoofdprijs kunt vangen voor je woning en vervolgens naar Friesland verkast waar je mensen kent en waar je voor relatief weinig geld een woning kunt kopen of huren, dan is dat natuurlijk wél een enorme sprong voorwaarts.”
EEN AFGELOST HUIS LEVERT AL GAUW € 500 EXTRA OP’
Journalist Gerhard Hormann, schrijver van boeken als ‘Hypotheekvrij!’, is een warm pleitbezorger van het zo snel mogelijk aflossen van de hypotheek. Hij adviseert ouderen die niet per se uit hun woning hoeven weloverwogen te handelen. Want verkoop is niet altijd de beste optie. “In zijn algemeenheid vergroot een afgelost huis je keuzevrijheid. Ook als gepensioneerde kun je jezelf geen groter plezier doen. Je spaart dan maandelijks toch al gauw 500 euro of meer uit die je anders aan woonlasten kwijt zou zijn. En dat is vaak meer dan een aanvullend pensioen. Daar kun je een hoop leuke dingen van doen, zorg inkopen of je woning laten aanpassen.” Veel ouderen hebben overigens hun huis nog niet afgelost.
Volgens het CBS had 60 procent van de overledenen die in 2014 een koophuis nalieten, nog een hypotheekschuld. “Als oudere mag je wat terughoudender zijn met aflossen van de hypotheek. Dan zeg ik eerder: ga van het geld dat je over hebt, nu het nog kan, wat leuks doen, met je kinderen uit eten, of op vakantie.”
Bron verzilveren huis: Ferdi Schrooten voor Max Magazine, Max Actueel, 2017 nummer 14